Waarom hebben we slaap nodig?

22-02-2020

Leestijd 4'


Wanneer we goed slapen worden we uitgerust en alert wakker. Net zoals we ons dagelijks moeten voorzien van water en voedsel om onze dagelijkse activiteiten tot een goed einde te brengen, moeten we voldoende slapen. Slaap beïnvloedt hoe we eruit zien, hoe we presteren en ons voelen. Het heeft dus een grote impact op de kwaliteit van ons leven. Zowel de kwantiteit als kwaliteit zijn van belang als we het meeste uit de slaap willen halen.  

Waarom hebben we deze slaap nodig?

Wanneer er sprake van een slaaptekort is, heeft het lichaam geen tijd om alle fases te doorlopen om ons lichaam te voorzien van de volgende zaken: 

Behoud van energie 

We slapen om energie te sparen. Het lichaam heeft 's nachts minder energie nodig. Onze stofwisseling tijdens de slaap daalt waardoor het minder energie verbruikt. Dit zou wel eens te maken kunnen hebben met het feit dat ons lichaam zo geprogrammeerd is omdat het 's nachts  moeilijker is om voedsel te vinden. 

Herstelling van cellen 

Het lichaam heeft slaap nodig om zichzelf te herstellen. In onze slaap kunnen cellen groeien en herstellen. Denk aan spiergroei, synthese van eiwitten, het vrijlaten van hormonen en groei van weefsels. 

Behoud van een goed brein

In onze slaap kunnen neuronen en zenuwcellen zich organiseren. Wanneer we slapen worden er giftige bijproducten verwijderd uit de hersenen. Hierdoor zijn onze hersenen terug optimaal als we ontwaken.  Slaap beïnvloedt veel aspecten van de hersenfunctie, waaronder: 

  • het geheugen
  • probleemoplossend vermogen
  • creativiteit
  • besluitvorming
  • focus
  • concentratie. 

Emotionele stabiliteit  

Tijdens de slaap neemt de hersenactiviteit toe in gebieden die emoties verwerken. Deze verandering in activiteit ondersteunt een goede hersenfunctie en emotionele stabiliteit. Wanneer je wordt geconfronteerd met een bedreiging of een stressvolle situatie moeten hersenen reageren.  Als je voldoende slaapt zal dit proces vlotter verlopen. Lees het artikel "verminder jou angsten zo"

Gewichtsbehoud 

Slaap beïnvloedt ons gewicht door hongerhormonen onder controle te houden. Ghreline zorgt voor de eetlust, en leptine voor de verzadiging . Tijdens de slaap neemt ghreline af omdat je minder energie verbruikt dan wanneer je wakker bent. Slaapgebrek verhoogt echter ghreline waardoor je rapper honger hebt. Leptine wordt onderdrukt waardoor je kan blijven eten zonder een voldaan gevoel te krijgen. 

Goede functie van insuline 

Insuline is een hormoon dat onze cellen helpen glucose te gebruiken voor energie.  Maar bij insulineresistentie reageren onze cellen niet goed op insuline. Dit kan leiden tot hoge bloedsuikerspiegels en uiteindelijk tot diabetes type 2. Slaap zorgt ervoor dat insuline goed blijft werken waardoor onze cellen gemakkelijk glucose kunnen opnemen. De hersenen gebruiken ook minder glucose tijdens de slaap, waardoor het lichaam de algehele bloedglucose kan reguleren. 

Goed immuunsysteem 

Onze slaap is van groot belang voor een gezond en sterk immuunsysteem. Als we slapen, maakt ons lichaam cytokines aan, eiwitten die infecties en ontstekingen bestrijden. Het produceert ook bepaalde antilichamen en immuuncellen. Samen voorkomen deze moleculen ziekte door schadelijke ziektekiemen te vernietigen. Daarom is slaap zo belangrijk als je ziek of gestrest bent. Gedurende deze tijd heeft het lichaam nog meer immuuncellen en eiwitten nodig. 

Gezond hart

Slaapgebrek wordt geassocieerd met risicofactoren voor hartaandoeningen, waaronder: hoge bloeddruk, verhoogde activiteit van het sympathische zenuwstelsel, verhoogde ontsteking en verhoogde cortisolspiegels.