(Para) Sympathische zenuwstelsel
Het autonome zenuwstelsel is verantwoordelijk voor het reguleren van onbewuste functies van het lichaam, zoals hartslag, ademhaling, spijsvertering en het samentrekken van spieren in de darmen. Het autonome zenuwstelsel bestaat uit twee delen die vaak tegenovergestelde effecten hebben en elkaar in evenwicht houden: het parasympathische zenuwstelsel en het sympathische zenuwstelsel.
Parasympathische zenuwstelsel
Het parasympathische zenuwstelsel wordt vaak geassocieerd met rust, ontspanning en het bevorderen van "rust en verteren" functies. Het is actief wanneer het lichaam in een toestand van rust is, zoals wanneer we ontspannen, slapen of na een maaltijd. Functies geassocieerd met het parasympathische zenuwstelsel zijn onder andere:
- Vertragen van de hartslag: Het parasympathische zenuwstelsel verlaagt de hartslag, waardoor het lichaam in een rustige toestand kan blijven.
- Stimuleren van spijsvertering: Het stimuleert de speekselproductie, maagzuurafscheiding en bevordert de darmmotiliteit om voedsel te verteren.
- Bevorderen van opname van voedingsstoffen: Het verhoogt de doorbloeding van de darmen, waardoor voedingsstoffen beter worden opgenomen.
- Bevorderen van plassen: Het stimuleert de blaas om urine te laten afvloeien.
Sympathische zenuwstelsel
Het sympathische zenuwstelsel staat bekend als het "vecht-of-vlucht"-systeem en wordt geactiveerd tijdens tijden van stress, gevaar of fysieke inspanning. Het bereidt het lichaam voor op actie en mobiliseert energiebronnen om te reageren op uitdagingen. Functies geassocieerd met het sympathische zenuwstelsel zijn onder andere:
- Verhogen van de hartslag: Het sympathische zenuwstelsel versnelt de hartslag om het lichaam voor te bereiden op actie.
- Verwijden van de luchtwegen: Dit vergemakkelijkt een betere zuurstofopname en helpt bij fysieke inspanning.
- Stimuleren van glucoseproductie: Het stimuleert de afgifte van glucose (suiker) in het bloed om energie beschikbaar te maken voor de spieren.
- Bevorderen van zweten: Het verhoogt de zweetproductie om de lichaamstemperatuur te reguleren tijdens inspanning.
Over het algemeen werken het parasympathische en sympathische zenuwstelsel in een uitgebalanceerd samenspel om het lichaam in verschillende situaties adequaat te laten reageren. In een gezond lichaam zorgen ze ervoor dat onze vitale functies en reacties op de omgeving optimaal functioneren.